بسم الله الرحمن الرحیم

امروز نیمه ماه مبارک رمضان و روز ولادت امام مجتبی ـ علیه السلام ـ است. روزهای منسوب به اهل بیت ـ علیهم السلام ـ فرصتی است برای ارتباط با ایشان. حداقل کاری که ما در این روزها باید انجام دهیم این است که رو به قبله، سلامی خدمت آن بزرگوار عرض کنیم و دو رکعت نماز مثل نماز صبح بخوانیم و به آن بزرگوار هدیه کنیم تا إن شاء الله مشمول دعاهای خاص آن بزرگوار و امام زمان  ـ عج الله تعالی فرجه ـ باشیم. اهل بیت ـ علیهم السلام ـ از نظر ما زنده هستند. اگر شهدا زنده هستند، آن ها که مقامشان از مقام شهدا بالاتر است، به طریق اولی زنده هستند. در قرآن می فرماید: «وَ مَنْ يُطِعِ اللَّهَ وَ الرَّسُولَ فَأُولئِكَ مَعَ الَّذينَ أَنْعَمَ اللَّهُ عَلَيْهِمْ مِنَ النَّبِيِّينَ وَ الصِّدِّيقينَ وَ الشُّهَداءِ وَ الصَّالِحينَ وَ حَسُنَ أُولئِكَ رَفيقا»[1] مقام انبیا و صدیقین بالاتر از شهدا است. این ها آنچه را که ما می گوییم و انجام می دهیم، می بینند و قطعاً اگر ما به آن ها توجه کنیم، مورد توجه آن ها قرار می گیریم و هر چقدر این توجه ما به آن ها بیشتر باشد، توجه آن ها به ما بیشتر خواهد بود. از حضرت سؤال شد که مقام ما در نزد شما چقدر است؟ حضرت فرمودند: همان قدر که مقام ما در نزد شما است؛ یعنی به میزانی که ما به آن ها توجه می کنیم، آن ها به ما توجه می کنند. امروز از یک جهتی عید است برای کسانی که در دو هفتۀ گذشته یعنی نیمه اول ماه مبارک رمضان، توانسته اند به وظایف خودشان عمل کنند چه آن ها که توفیق روزه داشتند و چه آن هایی که نتوانستند حتی روزه بگیرند؛ ولی از برکات ماه مبارک رمضان از قرآنش و از نمازش استفاده کردند؛ البته روزه بزرگترین نعمتی است که در این ماه هست و قطعاً باید انسان تلاش کند تا جایی که ممکن است این وظیفه را انجام بدهد و به بهانه های مختلف روزه را ترک نکند به خصوص در این ایام که گرم است، قطعاً ثواب روزه بیشتر از زمانی است که هوا خوب  و خنک باشد تا جایی که آدم اصلاً نمی فهمد که روزه بوده است. روزه بودن فقط این نیست که گرسنگی و تشنگی و بی حالی را تحمل کنیم، بلکه فرصتی است برای توجه به خدا ـ تبارک و تعالی ـ این تعبیر را در شعر می خوانیم که: «اندرون از طعام خالی دار که در او نور معرفت بینی». باید دید در این دو هفته این نور معرفت چقدر پیدا شد؟ چقدر احساس کردیم که نسبت به دو هفتۀ قبل از نظر توجه به مسائل معنوی قوی تر شدیم؟ گاهی افرادی که تحصیلات رسمی هم نکرده اند، در این جهات خیلی جلوتر هستند از افرادی که تحصیلات رسمی کرده اند! کسی که حصیلاتش در حد دیپلم است؛ البته جوان، فعال و پرتلاش است، چندی پیش برای من نقل می کرد: من یک رمضانی مریض شدمو چند روز نتوانستم روزه بگیرم. احساس می کردم که تمام این در و دیوار و زمین و آسمان به یک چشم دیگری به من نگاه می کنند و من از همۀ اینها خجالت می کشیدم.

این خیلی مهم است  که آدم یک مقدار توجه پیدا کند که بعضی وقت ها ما از کنار همین اشیاء می گذریم و شاید نگاهی که آن ها به ما دارند، به مراتب تحقیر آمیزتر باشد از نگاهی که ما به آن ها داریم. این ما هستیم که باید از این چیزها خجالت بکشیم، آن ها نباید از ما خجالت بکشند؛ چون آن ها برخلاف آنچه که باید می کردند، نکردند. ببینیم در این دو هفته چقدر به حقیقت زندگی توجه کردیم؟ ما که اینجا نیامده ایم فقط بخوریم، بخوابیم، بچریم و برویم؛ البته این بیان نسبت به جناب گاو یا الاغ بی ادبی است؛ چون آنها هم این کارها را می کنند؛ اما آن ها یک معرفتی دارند که ما همان را هم نداریم. اینکه قرآن فرمود: «أُولئِكَ كَالْأَنْعامِ بَلْ هُمْ أَضَل»[2]‏ فحش نیست، بیان یک واقعیت است؛ واقعیت است انسانی که معارف ندارد و حقیقت را درک نمی کند  همین است که از آن چهارپا پایین تر است؛ چون اون چهارپا بالاخره در حد خودش می فهمد و معارف دارد و در مرتبۀ خودش تسبیح خدا ـ تبارک و تعالی ـ می گوید و ذکر خدا ـ تبارک و تعالی ـ دارد؛ اما بعضی از ما ما همین مقدار را هم نداریم.

نیمۀ دوم نیمۀ مهم تری است. در این ایام شب قدر قرار دارد و دهۀ آخر زمانی است که پیغمبر ـ صلی الله علیه و آله ـ  معتکف می شدند و اساساً سنت اعتکاف پیغمبر ـ صلی الله علیه و آله ـ  در دهۀ آخر ماه مبارک رمضان است. اگر در کل آدم ها، کسی تضمینی برای نجات داشته باشد، خاتم الانبیا است. بالاتر از او که نیست؛ اما او با این همه مقامات هرچه به سمت آخر ماه مبارک رمضان می رود، بیشتر توجه پیدا می کند و از فرصت ها بیشتر بهره می برد و می گوید رختخواب من را جمع کنید؛ چون دیگر شب ها نمی خوابد! إن شاء الله خودمان را برای شب های قدر آماده کنیم اگر این دعاهایی را که در مفاتیح هست، ببینید؛ به خصوص دعاهایی که رو به آخر ماه مبارک رمضان می رود، دائم مسألۀ شب قدر در آن ها ذکر می شود. سعی کنید این را باور کنید که در شب قدر تقدیر کل سال آیندۀ شما تحقق پیدا می کند. اگر یک چیزی را واقعاً از ته دل از خدا ـ تبارک و تعالی ـ بخواهید، به شما خواهد داد. فرمود: «ادْعُوني‏ أَسْتَجِبْ لَكُمْ»[3]این را من که تعهد نداده ام، خدا ـ تبارک و تعالی ـ تعهد داده است. پس حتما اجابت می کند. اگر شما چیزی را می خواهید؛ ولی به آن نمی رسید، معلوم است آن أدعونی تحقق پیدا نکرده است و گرنه استجب لکم قهری است. اگر دعا به معنای حقیقی کلمه تحقق پیدا کرد، اجابت حتماً در پی می آید. ما که دعا نمی کنیم. صرف لقلقۀ زبان که دعا نیست. باید در دعا مخاطب را بشناسی و با توجه به اینکه او چه جایگاه و منزلتی دارد، واقعاً از او بخواهی. این سجده که این قدر بر انجامش تأکید شده است، برای این است که انسان در سجده می تواند توجهی پیدا کند که در غیر سجده چنین نمی شود. در حال سجده سعی کنید یک مقداری به عظمت، لطف و کرم خدا ـ تبارک و تعالی ـ توجه پیدا کنید و بعد واقعاً از این خدای کریم عزیز حکیم علیم رحیم، بخواهید، خواهید دید که اجابت می شود. خدا ـ تبارک و تعالی ـ که بخیل نیست. او که ناتوان نیست. هرچه او بخواهد، تحقق پیدا می کند. این ما هستیم که حقیقتاً از او نخواستیم. بالاخره این سفره پهن است. یک چشم به هم زدیم دو هفته گذشت، یک چشم دیگر به هم بزنیم، ماه مبارک رمضان تمام شده است. نگوییم که خوب بگذرد! آدمی که قدر یک چیزی را نمی داند، می گوید بگذرد و مهم نیست. این فرصت ماه رمضان خیلی مهم است. «لَيْلَةُ الْقَدْرِ خَيْرٌ مِنْ أَلْفِ شَهْر»[4]  اگر بتوانیم به حقیقت شب قدر برسیم، ارزشش از هزار شب، از یک عمر زندگی بالاتر است. کاری کنیم که حداقل بخشی از خواسته های ما در تقدیر سال آینده ما، در نظر گرفته شود. احیای شب قدر شب به این نیست که از بعد از مغرب تا اذان صبح، دنبال این باشیم بیدار باشیم و دائم به دنبال این باشیم که این چند ساعت را بگذرانیم و تمام شود و از دستش راحت شویم، بلکه یک فرصت است که به ما دادند. شما که خوابت می آید، بگیر بخواب! کی با تو کار دارد! تو فکر می کنی اگر بخوابی مشکلی برای خدا ـ تبارک و تعالی ـ پیش می آید. فکر کردی خدا نگران بیدار بودن تو است. تو بیدار هم باشی خیلی بیدار نیستی! بیداری ات فرق زیادی با خواب ندارد و فقط نوع خوابت فرق می کند! این هم به گونه خواب است. این یک فرصت است مثل این می ماند بگویند شما یک شب، فرصت داری در بهترین هتل، در بهترین جای دنیا، در بهترین موقعیت جغرافیایی دنیا اقامت داشته باشی. شما در آن یک شی چه کار می کنی؟ می خوابی؟ خوب در خانه ات  هم که می توانستی یخوابی. اگر می خواستی بخوابی، در خانه ات می خوابیدی! حال خداوند  ـ تبارک و تعالی ـ این یک شب را در اختیارتان گذاشته است که ازش استفاده کنید، آدم خودش باید با انگیزه درونی اش بیدار بماند و نخواهد که بخوابد و احساس کند که اگر بخوابد و غفلت کند، خسران است؛ نه اینکه به زور و با تکلف خودش را بیدار نگه دارد و سعی کند یک جوری شب را بگذراند.[5]