به گزارش ایکنا، آیتالله مهدی هادوی تهرانی، از اساتید حوزه علمیه قم، ۱۷ اردیبهشتماه در ادامه تفسیر سوره مبارکه رعد، گفت: در آیه ۱۷ این سوره میخوانیم: «أَنْزَلَ مِنَ السَّمَاءِ مَاءً فَسَالَتْ أَوْدِيَةٌ بِقَدَرِهَا فَاحْتَمَلَ السَّيْلُ زَبَدًا رَابِيًا وَمِمَّا يُوقِدُونَ عَلَيْهِ فِي النَّارِ ابْتِغَاءَ حِلْيَةٍ أَوْ مَتَاعٍ زَبَدٌ مِثْلُهُ كَذَلِكَ يَضْرِبُ اللَّهُ الْحَقَّ وَالْبَاطِلَ فَأَمَّا الزَّبَدُ فَيَذْهَبُ جُفَاءً وَأَمَّا مَا يَنْفَعُ النَّاسَ فَيَمْكُثُ فِي الْأَرْضِ كَذَلِكَ يَضْرِبُ اللَّهُ الْأَمْثَالَ» این سوره مثالی برای حق و باطل آن هم به امور حسی بیان کرده است، مثال به کف روی آب و فلزات مذاب زده است که به نظر مهم و بزرگ دیده میشود، ولی در حقیقت کف است که عمر کوتاه دارد و حبابی است که میترکد.
وی افزود: خداوند در این آیه حق را مانند فلز، آب و باطل را همانند کف روی آب و فلز تشبیه کرده است که میرا و مردنی است؛ فرمود: «همو كه] از آسمان آبى فرو فرستاد پس رودخانههايى به اندازه گنجايش خودشان روان شدند و سيل كفى بلند روى خود برداشت و از آنچه براى به دست آوردن زينتى يا كالايى در آتش مىگدازند، هم نظير آن كفى برمىآيد خداوند حق و باطل را چنين مثل مىزند، اما كف بيرون افتاده از ميان مىرود ولى آنچه به مردم سود مىرساند در زمين [باقى] میماند خداوند مثلها را چنين مىزند». در واقع خدا با این مثال زیبا جریان حق و باطل را برای مردم بیان کرده است.
باطل کف روی آب است
آیتالله هادوی تهرانی اظهار کرد: سیل در ادامه کف خود را دور میریزد و حباب آن خواهد ترکید، ولی آب و مواد سنگینی که روی آن است یا فلزی که کف آن میرود برای مردم باقی میماند؛ باطل بزرگ و با عظمت به نظر میآید، ولی از بین میرود؛ بنابراین به جای توجه به باطل باید به حق رو بیاوریم. خداوند در آیات قبل فرمود که شما کسانی را غیر خدا معبود قرار دادهاید که نه تنها برای شما کاری نمیتواند کند، بلکه نفع و ضرری برای خودشان هم ندارند و شما برای خدا شرکایی قرار دادهاید و امر بر شما مشتبه شده در حالی که خدا یگانهای است که دومی ندارد و خالق و مالک بر همه چیز است.
وی اضافه کرد: در آیه بعد «لِلَّذِينَ اسْتَجَابُوا لِرَبِّهِمُ الْحُسْنَى وَالَّذِينَ لَمْ يَسْتَجِيبُوا لَهُ لَوْ أَنَّ لَهُمْ مَا فِي الْأَرْضِ جَمِيعًا وَمِثْلَهُ مَعَهُ لَافْتَدَوْا بِهِ أُولَئِكَ لَهُمْ سُوءُالْحِسَابِ وَ مَأْوَاهُمْ جَهَنَّمُ وَ بِئْسَ الْمِهَادُ»؛ یعنی آیه ۱۸ فرموده است کسانی که امر خدا را اجابت کردهاند به خوبی و نیکی خواهند رسید؛ «استجابوا» در سور دیگری هم ذکر شده است، شیخ طوسی استجابت و اجابت را به یک معنا دانسته و علامه طباطبایی هم این نظر را دارد؛ شیخ البته استجاب را طلب اجابت معنا میکند، ولی کسانی که به یک معنا گرفتهاند، به برخی آیات دیگر استناد کردهاند از جمله به این آیه: «...وَقَالَ رَبُّكُمُ ادْعُونِي أَسْتَجِبْ لَكُمْ ...».
حکم حد و تعزیر برای روزهخواری علنی
استاد حوزه علمیه ادامه داد: در مقابل کسانی که امر خدا را اجابت نکنند اگر دوبرابر کل زمین را داشته باشند و فدیه بدهند که از عذاب نجات یابند باز هم فایده ندارد و حساب بدی خواهند داشت و جایگاه آنها جهنم است. استجابت امر خداوند مراحلی دارد که مثلاً در بحث صیام، حداقل آن همین روزه ظاهری است؛ کسانی که روزه نمیگیرند و علناً هم روزهخواری میکنند، مصداق عدم استجابت هستند که نتیجه آن هم ذکر شد؛ یعنی دوبرابر زمین را فدیه هم بدهند سودی برای آنها ندارد؛ روزهخواری کفاره دارد، ولی حد و تعزیر ندارد. روزهخواری علنی تعزیر دارد و برخی معتقدند که حد هم دارد.
استاد تفسیر حوزه علمیه اضافه کرد: برخی تصور میکنند روحانیت قصد دارند آنها را بترسانند، ولی قصد ما بیان مطلب حق و هشدار نسبت به حقیقتی است که تردیدناپذیر است. ما هر لحظه و ثانیه شاهد مرگ دیگران هستیم و هشداری برای ما هست که این سرنوشت برای ما هم رخ خواهد داد. خطاب به پیامبر(ص) در آیه ۳۰ زمر فرموده که تو میمیری و مردم هم میمیرند: «إِنَّكَ مَيِّتٌ وَ إِنَّهُمْ مَيِّتُونَ»؛ پیامبر(ص) ۶۳ سال قمری یا ۶۱ سال شمسی بیشتر عمر نکردند و همه اینها برای ما درس عبرت است.
وی با اشاره به آیه ۱۹ رعد «أَفَمَنْ يَعْلَمُ أَنَّمَا أُنْزِلَ إِلَيْكَ مِنْ رَبِّكَ الْحَقُّ كَمَنْ هُوَ أَعْمَى إِنَّمَا يَتَذَكَّرُ أُولُو الْأَلْبَابِ»، اضافه کرد: در این آیه فرموده است آیا کسی که میداند این قرآن و دستورات شرع که ما بر تو نازل کردیم حق است و میپذیرد مانند کسی است که کور است و این حقایق را نمیفهمد؟ کسانی که صاحب خرد هستند به این مطلب توجه پیدا میکنند وگرنه کسانی که مانند کف روی آب باطل هستند ذکر بر آنها اثری ندارد. دیگران این مطالب را گفتند و رفتند و ما هم میگوییم و میرویم و امیدوارم خودمان اهل عمل باشیم وگرنه مشمول آیه ۳ سوره صف هستیم که فرمود: «كَبُرَ مَقْتًا عِنْدَ اللَّهِ أَنْ تَقُولُوا مَا لَا تَفْعَلُون»؛ یعنی بیشترین صدمه را در عالم خودمان به خودمان میزنیم و در این صورت اگر همه عالم هم با ما باشند و حمایت کنند، در صورتی که در مسیر باطل باشیم سودی برای ما نخواهد داشت.
خاطرهای از آیتالله امینی
هادوی تهرانی بیان کرد: این ایامُ ایام ارتحال آیتالله امینی بود که مردی مخلص و عالم و باصفا بود؛ بنده ۴۰ سال با ایشان ارتباط داشتم، در تشییع جنازه فردی با وی برخورد کردم و او گفت این مراسم تشییع ظواهر است و تشریفات و معلوم نیست، سودی برای ما دارد؛ ما تصور میکنیم اگر تشییع کسی شلوغ باشد دلیل بر وضعیت خوب او هست. باید دنبال حق و راه خدا باشیم که مسیر سعادت فقط همین است.
آیتالله هادوی تهرانی اضافه کرد: این آیات تداعیگر عهد «الست» است که خداوند فرمود: «الست بربکم قالوا بلی»، در تصویر ساده از عالم ذر گفته میشود که همه انسانها در آنجا جمع شده و از همه اقرار گرفته شده که من پروردگار شما نیستم؟ کسانی که عهد خود را پذیرفتهاند امروز هم امر خدا و رسول را اجابت میکنند و بر عهد نخستین خود هستند و کسانی که امروز اهل استجابت امر خدا و پیامبر نیستند بر خلاف تعهد اولیه خود حرکت میکنند که سرنوشت آن جهنم است.
وی بیان کرد: آیه ۲۰ «الَّذِينَ يُوفُونَ بِعَهْدِ اللَّهِ وَلَا يَنْقُضُونَ الْمِيثَاقَ» هم ظاهراً تفسیر «استجیبوا» است؛ یعنی این افراد عهدهای الهی را وفا میکنند و پیمانی را که با خدا بستند نمیشکنند.