بسم الله الرحمن الرحیم
در سوره احزاب خداوند ـ تبارک و تعالی ـ میفرماید: «مِنَ الْمُؤْمِنِينَ رِجَالٌ صَدَقُوا مَا عَاهَدُوا اللَّهَ عَلَيْهِ فَمِنْهُم مَّن قَضَى نَحْبَهُ وَ مِنْهُم مَّن يَنتَظِرُ وَ مَا بَدَّلُوا تَبْدِيلًا».[1] این عبارت «مِنَ الْمُؤْمِنِينَ رِجَالٌ صَدَقُوا مَا عَاهَدُوا اللَّهَ عَلَيْهِ» ناظر است به آیات قبل از آن که دربارۀ معاهده بین خداوند ـ تبارک و تعالی ـ با برخی از افراد سخن می گویید. یک مصداق از این افراد انبیاء ـ علیهم الصلاة و السلام ـ هستند که و اختصاص به انبیائی که نامشان در آنجا برده شده است نیست؛ البته مصداق بارز اش آنها هستند. همه مؤمنین با مراتب پیمانی با خداوند دارند را شامل میشود که برخی از آنها آن پیمان را به پایان رساندند و به نتیجه رساندند و بعضی هم منتظراند «وَ مَا بَدَّلُوا تَبْدِيلًا» و تغییر نکردند و بر مسیر مستقیم باقی ماندند. در حقیقت این از خصوصیات مؤمنین واقعی است که آنچه را که بر آن پیمان بستند، آن پیمان الهی را نقض نمیکنند و بر آن پیمان پایدار میمانند.
در سوره توبه خداوند تبارک و تعالی میفرماید: «إِنَّ اللَّهَ اشْتَرَى مِنَ الْمُؤْمِنِينَ أَنْفُسَهُمْ وَ أَمْوَالَهُمْ بِأَنَّ لَهُمُ الْجَنَّةَ يُقَاتِلُونَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ فَيَقْتُلُونَ وَ يُقْتَلُونَ وَعْداً عَلَيْهِ حَقّاً فِي التَّوْرَاةِ وَ الْإِنْجِيلِ وَ الْقُرْآنِ وَ مَنْ أَوْفَى بِعَهْدِهِ مِنَ اللَّهِ فَاسْتَبْشِرُوا بِبَيْعِكُمُ الَّذِي بَايَعْتُمْ بِهِ وَ ذٰلِكَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظِيمُ»[2] خداوند یک معامله ای با مؤمنین میکند و جان آنها و مال آنها را میخرد. در مقابل بهشت به آنها میدهد. در حقیقت جان و مالشان هم مال خدا است، نه اینکه از خودشان کسی چیزی داشته باشند. ولی به هر حال این یک منتی است از ناحیه خدا یک رحمتی است از ناحیه خدا که از مؤمنین، جان و مالشان که را آن هم از مال خدا است، میخرد. در راه خدا مقاتله میکنند، میجنگند، میکشند و کشته میشوند که این یک وعده حقی است بر خدا در تورات و انجیل و قرآن، یعنی در کتابهای آسمانی این آمده. از خداوند چه کسی باوفاتر هست نسبت به عهدش؟! پس بشارت بدهید به این معامله ای که کردید که این در واقع موفقیت بزرگی است.
این روزها، روزهای دهه فجر، یادآور کسانی است که در دوران قبل از انقلاب به مضمون همین آیات عمل کردند، به هر حال عده ای زحمت کشیدند و جان و مالشان را دادند و کشته شدند تا ما بتوانیم این حکومتی که الان هست، این شرایطی که امروز هست را فراهم کنیم، خدا به آنها وعده بهشت داده و ان شاء الله آنهایی که در راه خدا تلاش کردند و کشته شدند در بهشتند. ما هم در قبال این زحماتی که اینها کشیدند مسئولیت داریم و باید سعی کنیم به این مسئولیتمان درست عمل کنیم. البته برخی از مسئولین جمهوری اسلامی ایران واقعاً در عمل به مسئولیتهایشان موفق بودند و سربلند بودند در امتحانات مختلف، ولی این مسئولیت چیزی نیست که مربوط به یک گروه خاص یا در یک دوره خاصی باشد، به هر حال هر کدام از ما به تناسب موقعیتی که داریم و شرایطی که در آن هستیم این مسئولیتها را باید بپذیریم و بر اساس این مسئولیتها عمل کنیم.
مهمترین مسئولیتی که ما داریم به عنوان یک طلبه این هست که در درجه اول حقایق اسلام را درست بشناسیم؛ چون واقعاً بدون شناخت درست اسلام، هیچ کار درستی را نمیتوانیم انجام بدهیم. ما به عنوان کسانی که کارشناس دین میخواهیم حقایقی را که شناختیم به دیگران عرضه کنیم و سعی کنیم به زبانی این را عرضه کنیم که دیگران این را بپذیرند، این مهم است که نحوه عرضه ما، نحوه تعامل ما با دیگران به گونه ای باشد که زمینه پذیرش مطلب برای آنها فراهم شود، صرف اینکه ما بگوییم ما به وظیفه مان عمل میکنیم خواستند گوش بدهند، نخواستند گوش ندهند، این اسقاط تکلیف نخواهد کرد. ما همانطوری که مسئولیت داریم که مطلب را بیان کنیم، مسئولیت داریم در حد توانمان طوری بیان کنیم که زمینه پذیرشش را فراهم کنیم. حالا دیگر در اینجا باز هم یک عده ای ممکن است نپذیرند؛ ولی نباید طوری باشد که نحوه بیان ما، نحوه تعامل ما باعث بشود آنها از ابتدا موضع منفی بگیرند و نپذیرند، این خیلی مهم است که فقط بیان حقیقت کافی نیست، نحوه بیان حقیقت و نحوه تعامل با مخاطبین مهم است. ما این تعامل را که بارها عرض کردم، سعی کنیم در سنت اهل بیت (ع)، در سنت پیغمبر (ص) ببینیم که اینها چه جور مردم را هدایت میکردند، چه جور با مردم گفتگو میکردند، علم ما که با علم آنها قابل مقایسه نیست. آنها با وجود آن علمی که داشتند با اون دانش و حکمتی که داشتند در تعامل با مردم چطور با زبان آنها در سطح آنها، مطلب را سعی میکردندعرضه کنند و زمینه فهم و پذیرش را فراهم کنند، این چیزی است که ما باید بیشتر در آن دقت کنیم. باید به این سنت اهل بیت (ع) را در تبلیغ دین، در ارائه دین توجه کنیم تا ان شاء الله بتوانیم به این وظیفه ای که بر عهده ما است. به هر حال این عهدی که با خداوند ـ تبارک و تعالی هر مؤمنی باید داشته باشد ـ بتوانیم به این عهد عمل کنیم ان شاء الله و در مقابل آن کسانی که در راه خدا تلاش کردند جان خودشان را دادند ان شاء الله سربلند باشیم و سرافکنده نشویم.[3]