خطا
  • XML Parsing Error at 9:12. Error 76: Mismatched tag

تاریخچه نظریه اندیشه مدون در اسلام

شنبه, 01 تیر 1392 ساعت 10:03

اولین روایت از نظریه اندیشه مدون در اسلام است که در تاریخ 30/ 5 / 1372 ش در شهر مقدس قم در 15 صفحه به نگارش در آمده است.استاد این مقاله را زمانی که مسئول گروه قرآن و اقتصاد پنجمین کنفرانس تحقیقاتی علوم و مفاهیم قرآن کریم بوده اند نوشته و برای اولین بار هم در مجموعه مقالات آن مجمع علمی در سال 1375 شمشی به چاپ می رسد .

از این نسخه به نام دیگری چون «ساختار کلی نظام اقتصادی اسلام در قرآن» و « گزارشی از گروه اقتصاد در قرآن کریم» یاد شده است. استاد هادوی در پاورقی مقاله «نظریه اندیشه مدون» که در مجله قبسات شماره 7 به چاپ رسیده است در صفحه هشت از این نسخه به عنوان «ساختار کلی نظام اقتصادی اسلام در قرآن» نام برده اند. ولی در مقدمه کتاب «ساختار کلی نظام اقتصادی اسلام در قرآن» صفحه سیزده از این نسخه به نام « گزارشی از گروه اقتصاد در قرآن کریم» یاد کرده است.

در این روایت، نظریه در قالب ، نظام، مکانیزم و حقوق، تبیین  شده است،به این شرح:

1.نظام به مجموعه کلیاتی تعریف شده که یک عقیده در زمینه خاصی ارائه می دهد و مبانی، اهداف و اصول بخش های یک نظام دانسته شده اند؛

2.مبانی به اصول مقبول و مسلم در یک زمینه خاص که در پرتو پذیرش آن ها دیگر اجزاءرا بر آن استوار می کنند در نظر گرفته شده است ؛

3.اهداف به کلیاتی که یک نظام وصول به آن ها را مطلوب می داند شناخته شده است ؛

4.اصول به کلیاتی که یک نظام بر اساس مبانی برای تحقق اهداف ارائه می دهد تفسیر شده است ؛

5.مکانیزم به مجموعه روش هایی برای پیاده کردن کلیات جهان شمول و نمودهای خاص در مکان و زمان خاص تعریف شده است؛

6.روش مکانیزم به اسلوب گذر از وضعیت موجود به وضعیت مطلوب تعریف شده است؛

7.اصول مکانیزم، به عناصر جهان شمولی که در هر زمانی ممکن است نمودی خاص داشته باشند تعریف شده اند؛
8.حقوق ثابت و متغیر؛ حقوق ثابت زاییده نظام و حقوق متغیر زائیده مکانیزم تفسیر شده اند.

و عناصر دیگری چون « منابع و روش های کشف نظام »،«راههای کشف نظام»،«منابع و روش کشف مکانیزم»در این نسخه دیده می شوند .این نسخه در سال 1375شمسی در مجموعه مقالات قرآن و مفاهیم منتشر شده است .

نسخه دوم ( نظرات چند تن از اساتید بر متن نسخه اول)

این نسخه در بردارنده نقد و نظرات تعدادی از اساتیدی است که نکته نظرات اصلاحی و تکمیلی خود را بر متن دست نوشته اولین روایت، مکتوب نموده اند.

این دست نوشته ها توسط شش نفر به نگارش در آمدهاست:

اولین نقد تحت عنوان «ابهامات» در دو صفحه؛

دومی تحت عنوان،«اصلاح متن»در سه صفحه؛

سومی بدون عنوان در دوصفحه؛

چهارمی بدون عنوان در دو صفحه توسط آقای علی اکبریان نوشته شده است؛

پنجمی بدون عنوان در یک صفحه نوشته شده است.؛

ششمین نسخه که حاوی نقد و نظرات آقای ذبیح الله باقری قمی بر حاشیه نخستین روایت از نظریه اندیشه مدون در تاریخ20 / 1 / 1373ش در شهر مقدس قم انجام یافته .

نسخه سوم ( تبیین فقهی هنرهای تجسمی)

اسلام و هنر ،استاد در این نسخه بر اساس نظریه اندیشه مدون به تبیین فقهی هنرهای تجسمی پرداخته اند،این نسخه در دومین کنفرانس هنرهای تجسمی که از تاریخ 27 آذر تا 5 دی 1372ش از سوی موزه هنرهای معاصر تهران برگزار شده بود به عنوان سخنرانی برگزیده انتخاب شده است .

نسخه چهارم (سخنرانی استاد در اجلاس ماهانه جامعه اسلامی مهندسین)

این نسخه حاوی یک سخنرانی استاد در اجلاس ماهانه جامعه اسلامی مهندسین  در مورد کارآمدی نظام اسلامی براساس نظریه اندیشه مدون است که در تاریخ 5 / 4 / 1373 ش در روزنامه رسالت به چاپ رسیده است.
نسخه پنجم (مجموعه ای از یادداشت های استاد هادوی)

این نسخه مجموعه ای از یادداشت های استاد هادوی است که در سال 1373 ش به نگارش در آمده است هر چند تقویم که ایشان این نوشته های را در آن مکتوب نموده اند مربوط به سال 1372 ش است ولی تاریخی که خود بر آخر بعضی از یادداشت ها مرقوم نموده اند همان تاریخ مذکور است.این نسخه شامل 13 صفحه در مورد نظام سیاسی اسلام است .در این نسخه نظریه اندیشه مدون به نظام ، مکانیزم و حقوق تقسیم شده است  و نظام سیاسی خود از سه بخش یعنی مبانی سیاسی ، اهداف سیاسی و اصول سیاسی شکل یافته است.

به نظر می رسد که اصل این مطالب حول اجلاس ماهانه جامعه اسلامی مهندسین نوشته شده باشد.

نسخه ششم (فرم طرح و برنامه با مؤسسه فرهنگی ندا)

این نسخه یک فرم طرح و برنامه با مؤسسه فرهنگی ندا است که در تاریخ 6 / 6 / 1373ش بین استاد و آن مؤسسه برای نوشتن مبانی کلامی نظریه اندیشه مدون در اسلام به امضا رسیده است.

نسخه هفتم «فهرست ساختار منطقی اندیشه سیاسی در اسلام»

این نسخه زیر نظر استاد هادوی و با کمک محققین آقایان حسنعلی علی اکبریان و محمدرضا کاشفی در 122صفحه نوشته شده است.آنچه در این مجموعه آمده تنها یک طرح علمی درباره ساختار منطقی اندیشه سیاسی در اسلام است .

در این نسخه همانند سایر اسناد این روایت ،« نظام» ،« مکانیزم» و « حقوق » سه عنصری دانسته شده اند که هر عرصه از حیات بشری را اداره می کنند .در این نسخه« نظام» به مجموعه ای از عناصر جهان شمول که در هر زمینه از حیات فردی و اجتماعی بشر ارائه می شوند تفسیر شده است ،و« مکانیزم» به مجموعه عناصر موقعیتی تفسیر شده ،و« حقوق » به مجموعه ای از قوانینی تفسیر شده که زایده نظام و مکانیزم هستند .

در این نسخه نظام از سه بخش ،« مبانی »،«اهداف »و «اصول » شکل گرفته و« مبانی » به کلیاتی تفسیر شده که یک عقیده به عنوان اصل مسلم در یک زمینه ی خاص می پذیرد و دیگر عناصر نظام را بر آن استوار می سازد و«اهداف » به کلیاتی که یک نظام رسیدن به آن را مطلوب می شمارد تعریف شده است و اصول به کلیاتی که یک نظام براساس مبانی برای رسیدن به «اهداف » یا دور شدن از آن ها ارائه می دهد تفسیر شده است .از آنجا که نسخه هشتم یعنی « نگرشی تئوریک به نقش زمان و مکان در اجتهاد» که در زمستان 1374ش نوشته شده در صفحه 27 به این نسخه ارجاع داده شده می توان چنین استنباط کرد که این نسخه بین سال 1373 تا سال 1374شمسی در حوزه علمیه قم  گرد آوری شده باشد.

نسخه هشتم (نیازهای بشر و جاودانگی دین)

این نسخه حاصل گفتگوی استاد هادوی با مجله معرفت است که در بهار 1374 در این مجله به چاپ رسیده است.این گفتگو که در شماره 12 آن مجله و در 14 صفحه منتشر شده است استاد به صورت خلاصه به بحث بحران ثبات دین در تغییر دنیا ، انتظار بشر از دین و نظریه اندیشه مدون که راه حلی برای آن دو پرسش است پرداخته اند.این نسخه به لحاظ شاخصه های تکاملی در آن و نوع نگاه به مسأله باید آن را جزء روایت اول دانست.

نسخه نهم (نگرشی تئوریک به نقش زمان و مکان در اجتهاد)

شامل یک مقاله به خط استاد هادوی است که در زمستان 1372 ش در شهر مقدس قم در 58 صفحه نوشته شده است .این مقاله که نام آن « نگرشی تئوریک به نقش زمان و مکان در اجتهاد» است در مجموعه مقالات کنگره نقش زمان و مکان در اجتهاد در شماره سوم په چاپ رسیده است.استاد در این مقاله از زاویه نظریه اندیشه مدون به نقش زمان و مکان در اجتهاد پرداخته اند.

هر چند استاد این نسخه را روایت دوم از نظریه اندیشه مدون می دانند اما با توجه به شاخصه های تکاملی نظریه هیچ شاخصی که بتوان آن را روایتی جدید از نظریه دانست در این نسخه دیده نمی شود.

استاد در این نسخه نظریه را از چیستی دین شروع کرده اند، آغاز فرخنده ای که در روایات و اسناد بعدی به کمال بیشتری رسیده است بعد از آن از عناوین ذیل بحث نموده اند 1.کمال دین 2.بحران ثبات دین و تغییر دنیا 3.عناصر ثابت و متغیر در دین 4.رابطه عناصر ثابت و متغیر در دین 5.نظریه اندیشه مدون در اسلام 6.پایه های کلامی نظریه 7.اختلاط عناصر جهان شمول و موقعیتی 8.ارتباط سیستمی عناصر جهان شمول و موقعیتی 9. پیکره اصلی نظریه(برای توضیح بیشتر به فهرست همان نسخه رجوع شود.)

در این نسخه نظریه به سه بخش نظام، مکانیزم و حقوق تقسیم شده است. نظام شامل مبانی اهداف و اصول و مکانیزم به روش مکانیزم و اصول مکانیزم تقسیم شده است.به طور کلی این روایت به عینه همان روایت اول است.

نسخه دهم (نظریة الفکرالمدون فی الاسلام)

در این نسخه عناصر نظام به سه قسمت مبانی ، اهداف و اصول تقسیم شده است.در صفحه 68 نظرات چند نفر از اقتصاد دانهای غربی آورده شده که این می رساند این نسخه ترجمه مقاله نقش زمان و مکان در اجتهاد است که با تغییراتی بسیار جزئی به عربی ترجمه شده است.این نسخه به اجلاس «الندوةالدولیه حول الشریعةالاسلامیه و قضایا المجتمع المعاصر»که از تاریخ 12 تا 14 شعبان المعظم سال 1423ق در شهر «الرباط» در  کشور مغرب برگزار شده است فرستاده شده این مقاله در 33 صفحه ترجمه شده.تاریخ ترجمه مقاله به زبان عربی مشخص نیست.

نسخه یازدهم (طرح پویایی فقه)

این نسخه در سال 1374 شمسی در شهر قم تدوین یافته است. استاد در این نسخه با نگاهی کلان به فقه به ارزیابی و بررسی فقه موجود و فقه مطلوب بر اساس نظریه اندیشه مدون پرداخته اند این طرح که طرف آن پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی بوده است مدت اجرای آن دو سال و در سه مرحله پیش بینی شده است و محققین آن افرادی چون آقای علی اکبریان، روحانی و حسینی بوده اند.این نسخه بر اساس اینکه مرحله ای پیش رفته است به چند بخش به این شرح تقسیم شده است:

یک .نوشتار «الف» در چهار صفحه در مورد سرفصلها، طرح تحقیق پویای فقه چون:

1.موضوع؛2.ضرورت تحقیق ؛3.پیش فرض تحقیق؛ 4.روش تحقیق ؛5.پیشینه تحقیق ؛6.منابع تحقیق ؛ 7.مراحل تحقیق .

دو.نوشتار« ب »  در نوشتار« ب » و نوشتار «ج» به بازخوانی نوشتار «الف » پرداخته شده است.

سه.در نوشتار« د» به بازخونی کاملتری از آنچه در نوشتار «الف »و «ب »و «ج »بوده است پرداخته شده و موضوعات در آن ریزتر و اجرایی شده است.

چهار. در نوشتار «ح »مطالب نوشتار «ب »تایپ شده است.

پنج.در نوشتار «و»  به بازخوانی کاملتری از نوشتار «د» پرداخته شده است و مدارکی از اجرای شدن این طرح آورده شده است.

شش.در نوشتار «ز» از زاویه ای خاص به اندیشه مدون پرداخته شده است و مدارکی از اجرایی شدن این طرح آمده است.در کل این نسخه یک طرح برای اجرایی شدن نظریه اندیشه مدون در اسلام در مورد فقه اسلامی است ولی جز یادداشت هایی اندک به قلم استاد هادوی هیچ یادداشت دیگری از این طرح موجود نیست.

 

نسخه دوازدهم (قالب ریاضی تأثیر پیش فرض ها در اطلاعات دینی و بالعکس)

استاد در این نسخه به صورت ریاضی یک قالب منطقی بسیار موجز در حد یک صفحه برای این امر نوشته اند. این فرمول ریاضی در تاریخ 19 / 9 / 1374ش در شهر قم نوشته شده است.

نسخه سیزدهم (قلمرو دین)

این یاداشت های پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی این نسخه حاوی مجموعه یادداشت های استاد هادوی است که در حاشیه نشست های قلمرو دین که از تاریخ 1 / 9 / 1374 تا 29 / 9 / 1374 از طرف آن پژوهشگاه برگزار می شده است می باشد. همراه این نسخه یک فاکس حاوی سؤالاتی در موضوع قلمرو دین از طرف پژوهشگاه می باشد.این نشست با حضور آقایان محمد جواد لاریجانی، احمد احمدی ، همتی و استاد هادوی بر گزار می شده است.

نسخه چهاردهم (راههای استخراج عناصر نظام)

استاد در این نسخه به صورت حصر عقلی چهار روش را برای استنباط عناصر نظام ارائه نموده اند. این نسخه در یک صفحه و در تاریخ 28 / 11 / 1374 ش در قم نوشته شده است.

نسخهپانزدهم (گروه پژوهش های نظام اقتصادی اسلام)

این نسخه شامل یک طرح برنامه کاری تحت همان عنوان است.که در 3 صفحه تنظیم شده است.باتوجه به اینکه در این طرح نظریه اندیشه مدون به سه بخش مبانی، اهداف و اصول تقسیم شده به دست می آید که طرح مذکور مربوط به سالهای اغازین تولد نظریه اندیشه مدون می باشد. از اینکه استاد این طرح را برای چه نهادی و در چه مکانی نوشته اند اطلاعی در دست نیست.

روایت دوم:

دراین روایت برخلاف روایت قبلی که نظریه در قالب نظام،مکانیزم و حقوق تحلیل شده بود در این روایت برای تبیین نظریه اصطلاحاتی چون مکتب و سیستم بکار گرفته شده اند ،در روایت قبلی نظام به مبانی ،اصول و اهداف تقسیم شده ،ولی در این روایت نظام به مکتب و سیستم تقسیم شده و آنگاه مکتب به مبانی و اهداف تقسیم شده است .

بی شک باید ریشه های پویائی در روایات بعدی را در همین روایت جستجو کرد .

نسخه (اندیشه مدون و دانشگاه هنر)

این نسخه در اصل یک جزوه در قطع رقعی بوده که استاد آن را برای تدریس در اردوی ضیافت اندیشه و هنر دانشگاه هنر تهران در تاریخ 29 دی تا 9 بهمن 1376 از سوی نهاد نمایندگی رهبری در دانشگاه هنر برگزار می شده نوشته اند.این جزوه در 46 صفحه به نگارش در آمده و در آن اندیشه مدون بر اقتصاد اسلامی انطباق داده شده است.در این نسخه شاهد مباحثی چون پایه های کلامی نظریه، اختلاط عناصر جهان شمول و موقعیتی ، ارتباط نظام مند عناصر جهان شمول و موقعیتی ، شرح پیکره اصلی نظریه پرداخته شده.

در این نسخه پیکره اصلی نظریه چنین تعریف شده است:

1. نظام، در این روایت مجموعه عناصر جهان شمول و ثابت که در هر زمینه ای از حیات فردی و اجتماعی وجود دارند نظام نامیده شده است؛

2.مکانیزم در این نسخه عناصر موقعیتی مکانیزم نام گرفته اند؛

3.حقوق به مجموعه قوانینی که زاییده نظام و مکانیزم هستند تعریف شده و به دو حقوق ثابت و متغیر تقسیم یافته است.

در این نسخه مجموعه نظام، مکانیزم و حقوق سه ضلعی دانسته شده اند که یک عرصه از حیات آدمی را شکل می دهند.در این نسخه نظام به دو بخش  مکتب (یا دکترین )و سیستم تقسیم شده است و مکتب از دو قسمت مبانی و اهداف شکل گرفته است.

سیستم به مجموعه نهادهای ثابت تعریف شده است.در این نسخه به نتایج روش شناختی نظریه پرداخته شده و همچنین به روش استخراج مکانیزم های معصوم و روش رسیدن به دانش های اسلامی پرداخته شده است.

روایت سوم:

در این روایت از« سیستم» به« دستگاه نهادهای جهانشمول» یاد شده ،واژه « مکانیزم» به« سازوکار» یادشده است. برای توضیح بیشتر به نمودارشماره2و3 مراجعه کنید.

نسخه (ولایت فقیه)

این نسخه در بهار 1377ش توسط کانون اندیشه جوان وابسته به پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی دفتر قم منتشر شده است.در این نسخه با شاخص هایی چون ، نظام، ساز و کار و حقوق مواجه می شویم.نظام به معنای مجموعه عناصر جهان شمول  تفسیر شده و از عناصر موقعیتی به ساز و کار تعبیر شده. و حقوق مجموعه قوانینی است که از نظام و ساز و کار به دست می آید.در این نسخه نظام به دو بخش اصلی یعنی مکتب و دستگاه نهادهای جهان شمول تقسیم شده و مکتب به مبانی و اهداف تقسیم یافته است.

ولی در نسخه قبلی نظام به دو بخش مکتب (یا دکترین) و سیستم تقسیم شده بود.

در اینکه می توان با این تفاوت اندک این نسخه را روایتی جدید از نظریه دانست جای تردید است چه اینکه تقسیم نظام به مکتب و سیستم یا به مکتب و دستگاه نهادهای جهان شمول هر دو، دو عنوان برای یک معنا هستند به عبارتی به لحاظ محتوایی نگاه نظریه پرداز به نظریه تفاوتی نکرده هر چند تعبیر او از یک  مفهوم متفاوت است و مقدمات و چینش ورود به بحث اصلی در هر دو نسخه هم یکسان است ،اما از آن جا که در چنین نوشته هائی تعابیر می توانند به ساختار و محتوا هویت تازه ببخشند ما آن را به عنوان روایتی جدید آورده ایم.

روایت چهارم:

در این روایت اندیشه مدون بر خلاف روایت سوم که در چهارچوب نظام،سازوکار و حقوق تبیین شده بود در این روایت اندیشه مدون در قالب،فلسفه،مکتب و نظام،تشریح شده است.

نسخه اول «نظریه اندیشه مدون ـ مخطوط»

نسخه اول حاوی یک مجموعه به خط استاد هادوی است در این نوشته نظریه نسبت به روایات قبلی به مرتبه کاملتری رسیده است.از اینکه استاد این نوشته را در چه تاریخی و در چه مکانی نوشته اند اطلاعی در دست نیست  ولی روایت قاعدتا باید مربوط به سالهای 1378ش باشد چه اینکه استاد در پاورقی این روایت به کتاب ولایت فقیه که در بهار 1377 به چاپ رسیده ارجاع داده اند.در این روایت، فلسفه ، مکتب و نظام سه عنصری دانسته شده اند که هر ساحتی از حیات بشری را به عهده دارند.

در این نسخه استاد به تبیین جدیدی از نظریه پرداخته و نظریه را به فلسفه ، مکتب و نظام تقسیم نموده اند.مکتب شامل مبانی و اهداف و نظام مجموعه نهادهای جهان شمولی است که براساس مبانی ما را به اهداف می رساند و «نهاد» الگویی تثبیت شده از روابط افراد و سازمانها و عناصر دخیل در یک زمینه دانسته شده است و چهار ویژگی جهان شمولی ، قابلیت تحقق عینی ،ابتناء بر مبانی در راستای اهداف و سامان مندی به حقوق جهان شمول از مشخصات نهاد دانسته شده است.این مجموعه در 23 صفحه نگارش یافته و دارای یک فهرست تفصیلی است.این نسخه در شماره 7 مجله قبسات به چاپ رسیده است.در این روایت استاد برای تبیین نظریه از شرح و تعریف دین نظریه را آغاز کرده اند و بعد دین را به دین نفس الامری، دین مرسل ، دین مکشوف و دین نهادی تقسیم نموده اند.

نسخه دوم « مبانی کلامی اجتهاد»

این نسخه که قسمت پایانی کتاب مبانی کلامی اجتهاد است در آن نظریه اندیشه مدون به سیر تکاملی خود دست یافته و اندیشه مدون به سه بخش فلسفه مکتب و نظام تقسیم شده است. استاد در این نسخه نظریه را از ثبات و تغیر در احکام الهی و چیستی دین و تقسیم آن به دین نفس الامری ،دین مرسل و عناصر جهان شمول و موقعیتی در اسلام آغاز نموده اند. این نسخه تا به حال در سال های 1377ش (چاپ اول)، 1381ش (چاپ دوم) و 1385ش (چاپ سوم) ، توسط موسسه رواق حکمت (موسسه فرهنگی خانه خرد) به چاپ رسیده است(برای تو ضیح بیشتر به نسخه بعد مراجعه کنید.)

نسخه سوم «تقریرات درس استاد هادوی در مؤسسه تخصصی علم کلام»

این نسخه حاوی مجموعه تقریرات درس استاد در مؤسسه تخصصی علم کلام(مؤسسه امام صادق) است.که یکی از شاگردان استاد(آقای رحیق)در درس تقریر نموده اند و بعد استاد آن یادداشت ها را گرفته و مورد بازبینی مجدد قرار داده اند.و از مجموع تقریرات و مطالب بازبینی شده استاد کتاب«مبانی کلامی اجتهاد» شکل یافته است.البته آنچه از یادداشت ها در اینجا آمده تنها سه قسمت اول کتاب در مورد ثابت و متغیر در دین است و قسمت چهارم، مطالب پراکنده‌ای در مورد هرمونتیک است.از تاریخ دقیق یادداشتها اطلاعی در دست نیست.اما از آنجا که کتاب مبانی کلامی اجتهاد در سال 1377 ش به چاپ رسیده است قاعدتا اصل این مطالب باید مربوط به سه سال قبل از آن تاریخ یعنی 1374 ش باشد.

در این نسخه بخش اول مربوط به هویت دقیق دین ، عناصر ثابت و متغیر در دین و در بخش دوم از مطالبی چون ولایت، امامت و ولایت دینی ، عنصر دینی یعنی چه، ولایت و عناصر متغیر، بحث شده و در بخش سوم از مطالبی چون احکام الهی و احکام ولائی ، ترابط منطقی عناصر دینی و ولائی ، اختلاط عناصر ثابت و متغیر دینی و عناصر موردی پرداخته شده است.در این نسخه تنها مقدمات نظریه اندیشه مدون دیده می شود و خبری از خود اندیشه مدون نیست،به همین علت این نسخه را بعد از کتاب «مبانی کلامی اجتهاد»آورده ایم. آقای رحیق در حاشیه و در متن پرسشها و اشکالهایی را مطرح کرده اند  واستاد هم غالبا جوابهای کوتاهی به او داده اند،که در متن کپی شده با دقت می توان تفاوت خط استاد و شاگرد را از هم باز شناخت ولی در نسخه اصلی آن استاد معمولا جواب ها را با قلم قرمز نوشته اند.

نسخه چهارم  «نظام سیاسی اسلام»

استاد در این نسخه بر اساس نظریه اندیشه مدون به تبیین نظام سیاسی اسلام پرداخته اند.به نظر می رسد اصل این نسخه برگرفته از روایت دوم است که استاد با تغییر و تصرفی آن را به این شکل درآورده اند.

استاد در این نسخه تبیین نظریه را از چیستی دین و تقسیم آن به دین نفس الامری،دین مرسل،دین مکشوف،دین نهادی و عناصر جهان شمول و موقعیتی آغاز نموده اند و شاکله نظریه را بر اساس، فلسفه،مکتب و نظام ،تبیین نموده اند.

هرچند استاد این نسخه را آخرین روایت از نظریه می دانند اما براساس شاخصه های تکاملی در اندیشه مدون، این نسخه را نمی توان آخرین روایت دانست. این نسخه در سیزده صفحه تدوین شده است. از زمان و مکان این نسخه اطلاعی در دست نیست.

نسخه پنجم کتاب «ولایت و دیانت»

این نسخه از کتاب ولایت و دیانت گرفته شده، استاد این کتاب را بر اساس نظریه اندیشه مدون تبیین نموده اند. در این نسخه همان قسمت که مربوط به نظریه اندیشه مدون است آورده شده .

این کتاب در سال 1378ش توسط انتشارات خرد وابسته به مؤسسه رواق حکمت چاپ و متتشر شده است.در این نسخه تبیین نظریه از چیستی دین و تقسیم آن به دین نفس الامری ،دین مرسل و دین خاتم اغاز شده،در این نسخه فلسفه، مکتب و نظام سه عنصری دانسته شده اند که تمام ساحت های حیات بشری براساس آن تبیین شده است .استاد در این نسخه بدون اینکه ترابطی خاص بین حقوق و عناصر دیگر برقرار سازند از حقوق بحث نموده اند و همین باعث شده در روایت بعدی بر سه عنصر بالا عنصر حقوق هم اضافه شود.

روایت پنجم:

در این روایت با تبیین جدیدی از نظریه اندیشه مدون مواجه می شویم، روایتی که ریشه های آن به صورت اشاره در اسناد قبل به وضوح آمده است.در این روایت از نظریه برخلاف روایت های قبلی هر ساحت از حیات انسانی را 4 عنصر، فلسفه،مکتب، نظام و حقوق شکل می دهند.

آنچه باعث شده روایت پنجم را از روایت چهارم جدا سازد این است که در روایت چهارم نظریه در قالب سه عنصر فلسفه ، مکتب و نظام تفسیر شده و در مقدمات آن نامی از دین خاتم نیامده است،ولی در روایت پنجم بر عناصر بالا عنصر حقوق هم اضافه شده است یعنی نظریه در قالب فلسفه ، مکتب، نظام و حقوق تبیین شده است.

نسخه اول «مکتب و نظام اقتصادی اسلام»

این نسخه از کتاب «مکتب و نظام اقتصادی اسلام» گرفته شده است که استاد براساس این نظریه به تبیین اقتصاد اسلامی پرداخته اند.

استاد در سال 1378 این کتاب را برای ارزیابی به پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی (دفتر قم) می دهند، در جمع محققین و پژوهشگران آن مرکز این کتاب مورد نقد و ارزیابی قرار می گیرد.طبق مستندات موجود در آن جمع به استاد پیشنهاد تغییر ساختار اندیشه مدون داده می شود که این باعث تغییر ساختار نظریه اندیشه مدون به فلسفه ، مکتب، نظام ، ساز و کار و حقوق می شود. اندیشه مدون در این کتاب که مورد نقد و کاوش گروهی قرار گرفته به طور طبیعی پخته تر از روایات قبلی است.این کتاب در سال 1378 ش توسط انتشارات خرد چاپ و منتشر شده است.

نسخه دوم « اقتصاد اسلامی»

این نسخه حاصل یادداشت هایی از استاد است که در مکان ها و نشست های مختلفی چون پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی(دفتر قم)، همایش اقتصاد اسلامی در دانشگاه امام صادق تهران و مکانهای دیگر نوشته شده است. تمام این اسناد مربوط به انطباق نظریه اندیشه مدون بر حوزه اقتصاد اسلامی است.این نسخه از تاریخ 20 / 3 / 1378 تا 12 / 8 / 1379 ش، نوشته شده و در 15 صفحه جمع آوری شده است.

نسخهسوم «خلاصه مقالات همایش اقتصاد اسلامی»

این نسخه شامل برنامه همایش اقتصاد اسلامی و خلاصه مقالات آن همایش است که از طرف دانشگاه امام صادق – ع - تهران از تاریخ 11 / 8 / 1379 تا 12 / 8 / 1379 ش، برگزار شده است.این نسخه بدان جهت در این مجموعه آورده شده که بسیاری از یادداشت های استاد هادوی ناظر به سخنرانی هایی است که در این همایش صورت پذیرفته.به دلیل اینکه اشارات استاد واضح و مستند باشد وجود این مجموعه در این قسمت ضروری می نمود. خلاصه مقالات در 43 صفحه جمع آوری شده است.

نسخهچهارم «مدیریت اسلامی»

نظریه اندیشه مدون و مدیریت اسلامی نسخهی است که استاد نظریه اندیشه مدون را بر حوزه مدیریت اسلامی تطبیق کرده اند این نسخه همان روایت از اندیشه مدونی است که در کتاب «مکتب و نظام اقتصادی اسلام» دیده می شود که استاد با تغییرات و اضافاتی برای تدوین یک مقاله ویرایش می کنند(برای توضیح بیشتر در این خصوص به نسخه ششم مراجعه کنید)این نسخه در تاریخ 30 / 7 / 1379 ش، در مؤسسه رواق حکمت در شهر مقدس قم تایپ و تدوین یافته است.این مقاله در 15 صفحه A4 تایپ شده است.

نسخه پنجم «یادداشتهای استاد درباره مدیریت اسلامی»

این نسخه شامل 2 صفحه از یادداشتهای استاد درباره مدیریت اسلامی است که فاقد تاریخ و قرینه ای است که تاریخ و مکان یادداشت را بر ما نمایان سازد.

نسخه ششم « حواشی استاد بر کتاب «مکتب و نظام اقتصاد اسلامی».»

این نسخه کپی همان قمست از مطالب استاد است که در حواشی استاد بر کتاب «مکتب و نظام اقتصاد اسلامی» برای تدوین  مقاله مدیریت اسلامی نوشته اند،برای جلوگیری از حجم این مجموعه تنها صفحه اول و آخر آن مطلب را در این نسخه آورده ایم.

نسخه هفتم « نموداری از نظریه اندیشه مدون در اسلام بر روی طلق»

این نسخه شامل یک نمودار از نظریه اندیشه مدون در اسلام بر روی سه طلق است.استاد بر روی طلق اول ابتدا در سه گزینه فهرستی جامع از سؤالات اساسی نظریه اندیشه مدون را طرح کرده است.

از تاریخ رسم این نمودار اطلاعی در دست نیست ولی از آنجا که در این نمودار اندیشه مدون به فلسفه، مکتب، نظام، ساز و کار و قوانینی تقسیم شده است نشان می دهد که این روایت از اندیشه مدون مربوط به روایات اخیر از این اندیشه است که در آن اندیشه مدون به سیر کاملتری رسیده است .گذشته از آن این گزینه ک هدر طلق اول آمده است«ده سال در نیم ساعت» نشان می دهد که این نمودار در سال 1382 ش، رسم شده است. چه این که تاریخ تولد نظریه اندیشه مدون به سال 1372 بر می گردد.

نسخههشتم «میزگرد استاد در جمع جنبش دانشجویی»

این نسخه حاصل یک میزگرد در جمع جنبش دانشجویان دانشگاه صنعت نفت است استاد در این میزگرد نگاهی بیرونی به نظریه اندیه مدون دراسلام داشته اند و درآن به تعریف ، ضرورت و سیر شکل گیری و مبانی کلامی اندیشه مدون پرداخته اند.نسخه در 35 صفحه دست نوشته تنظیم شده است.

در این روایت از دین لفظ الامری ، مرسل و دین خاتم برای زمینه سازی و توجیه ورود به نظریه استفاده شده است. در این روایت نظریه اندیشه مدون به سه بخش فلسفه، مکتب، (مبانی و اهداف)و نظام تقسیم شده است در ص 20 الگوی نظریه تابع یک طرح ساده یعنی آغاز ، انجام و راه ،دانسته شده  و نظام مجموعه است که بر اساس مبانی که راه و مدل اهداف را سازماندهی می کند و مکتب شامل دو بخش مبانی و اهداف دانسته شده و نهاد که مجموعه ای از عناصر و رفتارهای انسانی دانسته شده جزء نظام دانسته شده است.این روایت به لحاظ تقسیم نظریه به سه قسم مثل روایت چهارم است ولی به لحاظ تاریخ آخرین روایت از نظریه به شمار می رود. در این میزگرد استاد نظریه اندیشه مدون را 12 ساله دانسته اند بر این اساس باید این روایت را آخرین روایت از اندیشه مدون دانست و به لحاظ تاریخ این میزگرد باید در تاریخ 1384ش  رخ داده باشد.

نسخه نهم «طرح علم اصول بر اساس اندیشه مدون»

آخرین روایت از نظریه اندیشه مدون همین نسخه است که استاد آن را در سال 1380 ش ،در درس خارج اصول فقه در مدرسه آیة الله گلپایگانی در جمع طلاب مطرح نموده اند.این مطلب را باید در نظر داشت که استاد در همین نسخه نظریه را همچون نسخه قبل 12 ساله دانسته اند در حالی که بی شک در آن تاریخ 12 سال از عمر نظریه نگذشته است ، به دلیل گذر زمان و فاصله زمانی تاریخ دقیق تولد نظریه معمولا مورد غفلت واقع شده است .استاد براساس این نظریه هندسه کلی فقه و اصول فقه را طراحی نموده اند.در این نسخه استادبرای تبیین نظریه مطلب را از ثبات و تغییر در دین، دین نفس الامری، دین مرسل، دین مکشوف، دین نهادی و دین خاتم شروع و نظریه اندیشه مدون را در قالب فلسفه، اهداف، مبانی، مکتب، نظام و ساز و کار ، احکام و قوانین شرعی، تحقق نظام و ساز و کار بحث کرده‌اند.

استاد در این نسخه به برخی از اندیشه های  ناهماهنگ با نظریه چون قبض و بسط شریعت اشاره کرده‌اند.