ما یک شرکت داریم که کار صادرات کالا به عراق انجام می دهیم. بنا به فصل هم ممکن است کالایی که می فرستیم فرق کند؛ مثلاً یک مدت چیپس و پفک بفرستیم و یک مدت کیک و کلوچه. در کنار این توریست هم می آوریم و در ایران می گردانیم؛ می خواهیم بدانیم عقد اسلامی ای که بشود با این کار را انجام داد، چیست؟
ما یک شرکت داریم که کار صادرات کالا به عراق انجام می دهیم. بنا به فصل هم ممکن است کالایی که می فرستیم فرق کند؛ مثلاً یک مدت چیپس و پفک بفرستیم و یک مدت کیک و کلوچه. در کنار این توریست هم می آوریم و در ایران می گردانیم؛ یعنی شرکت دو فعالیت عمده دارد و برای هزینه هاش نمی تواند بین هزینه های توریستی و صادراتی تفکیک قائل شود. در مجموع تجربه ما می گوید که کل کار یک حداقل سودی را دارد و برای تامین پولی که برای سرمایه گذاری می خواهیم، می توانیم سود ثابت بدهیم. الآن می خواهیم بدانیم عقد اسلامی ای که بشود با این کار را انجام داد، چیست؟ آیا می شود مثلاً قرارداد جعاله بست و موضوع رو صادرات کالا به عراق انتخاب کرد یا مثلاً عقد مضاربه ببندیم و موضوع هم همان صادرات به عراق باشد و بگوییم اگه سود کردیم مثلاً 3% ماهانه برای صاحب سرمایه و بیش از اون برای صاحب کار یا مثلاً همان با همان شکل اما عنوان فعالیت را رو کلی تعین کنیم مثلاً بگوییم فعالیت های تجاری شرکت؟ یک نکته اضافه هم جهت روشن تر شدن موضوع بگوییم که ما الآن یک مجموعه ای از دارایی داریم شامل پول نقد، کالایی که خریدیم و در حال رفتن به مقصد است و مانند این. می دانیم که آخر سال مالی این دارایی ها افزایش پیدا می کند. به همین جهت می توانیم الآن ماهانه سود فلان درصد را به عنوان سود ثابت به سرمایه گذاری که از او پول می گیریم، بپردازیم. اگر هم بخواهیم برای هر باری که خرید می کنیم به صورت جداگانه سیستم حسابداری تعریف کنیم یا برای هر پول که می گیریم یک جریان حسابداری جداگانه داشته باشیم، عملاً هزینه کار با سرمایه دریافتی برای ما بالا می رود و به همین جهت پول های کوچک را نمی توانیم بگیریم.

باسمه تعالی

در فرض سؤال شما می توانید در قراردادتان با سرمایه گذار به شرح ذیل عمل کنید:

1. عقد وکالت ببندید بدین صورت که شرکت شما وکیل سرمایه گذار باشد تا سرمایۀ دریافتی را در فعالیت های اقتصادی شرکت، مشارکت دهد و از مبلغ سودی که در نهایت، سهم این مقدار سرمایه خواهد بود، مقداری را اعم از درصد یا عدد معین به عنوان حق الوکاله بردارد و مابقی ر ا به سرمایه گذار بپردازد.

2. عقد جُعاله برقرار کنید بدین شکل که شرکت شما به عنوان طرف جعاله از سرمایه گذاری به عنوان جاعل، سرمایه ای را دریافت کند و در فعالیت های اقتصادی شرکت، مشارکت دهد و در ازاء این کاری که برای جاعل (سرمایه گذار) انجام می دهد، از مبلغ سودی که در نهایت، سهم این مقدار سرمایه خواهد بود، مقداری را اعم از درصد یا عدد معین به عنوان جُعل (دستمزد) برای خود بردارد و بقیه را به سرمایه گذار بپردازد.

3. عقد مضاربه ببنیدید بدین صورت که شرکت شما به عنوان عامل مضاربه مبلغی را از سرمایه گذار دریافت کند و فقط در فعالیت های تجاری شرکت (خرید و فروش کالا) مشارکت دهد و از مبلغ سودی که در نهایت، سهم این مقدار سرمایه خواهد بود، مقداری را اعم از درصد یا عدد معین به عنوان سهم خود بردارد و مابقی را به سرمایه گذار بپردازد.

4. می توانید بسته ای از این قرارداد های را اجرا کنید بدین صورت که در موارد مختلف نسبت به سرمایه های مختلف، یکی از این عقود را برقرار کنید و در هر مورد شرایط شرعی مربوط به آن عقد را مراعات کنید.

4. در هر چهار فرض شرکت می تواند مبالغی را (مثلاً در حد بخشی از سود مورد انتظار) از محل سود های حاصله در بین سال یا از منابع دیگر به عنوان پرداختی علی الحساب به سرمایه گذار بپردازید و در پایان سال پس از حسابرسی نهایی، این مقدار را از سود حاصلۀ نهایی کسر و ما به التفاوت آن را به سرمایه گذاری پرداخت کنید.